ΟΟΣΑ: Οι μεταρρυθμίσεις που άλλαξαν την Ελλάδα και οι προκλήσεις που παραμένουν – Οι προτάσεις για αφορολόγητο και ΦΠΑ

Η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις τα τελευταία χρόνια και συνεχίζει τη μεταρρυθμιστική ατζέντα της με αρκετά συνεχιζόμενα και σχεδιαζόμενα μέτρα, αναφέρει ο ΟΟΣΑ στην αναλυτική έκθεσή του (OECD Economic Survey) που δόθηκε στη δημοσιότητα.

«Πολλές μεταρρυθμίσεις αντιμετωπίζουν βασικά θέματα που αναδεικνύονται σε αυτή και προηγούμενες εκθέσεις για την Ελλάδα», προσθέτει ο Οργανισμός, ο οποίος σημείωσε ότι η ελληνική οικονομία είναι ισχυρή και προβλέπεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 2,2% το 2025 και 2,5% το 2026.

Για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας, ο ΟΟΣΑ ανέφερε ότι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις έχουν αποφέρει οφέλη, καθώς η Ελλάδα, μαζί με την Ισπανία και την Πορτογαλία, είναι μεταξύ λίγων χωρών-μελών του Οργανισμού, στις οποίες η δυνητική κατά κεφαλήν ανάπτυξη έχει αναθεωρηθεί θετικά.

Ο διεθνής οργανισμός σημειώνει ότι η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και η περαιτέρω πρόοδος στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής θα ενισχύσουν τα δημόσια έσοδα και θα δημιουργήσουν δημοσιονομικό χώρο για μέτρα που αποτελούν προτεραιότητα, αυξάνοντας παράλληλα τα πρωτογενή πλεονάσματα.

Για το χρηματοπιστωτικό σύστημα σημειώνει ότι η ανθεκτικότητά του έχει βελτιωθεί σημαντικά από το 2007, με την πιστοληπτική αξιολόγηση των ελληνικών τραπεζών να έχει αντίστοιχα βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια. Αναφέρει ειδικότερα τη μείωση, χάρη στο σχέδιο «Ηρακλής», του ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL) στο 6,9% τον Ιούνιο του 2024 από το υψηλό επίπεδο του 49,1% τον Μάρτιο του 2017. Το σχέδιο «Ηρακλής» επεκτάθηκε το 2024, «αλλά πρόσθετα μέτρα θα μπορούσαν να βελτιώσουν περαιτέρω την αναδιάρθρωση των δανείων και τις διαδικασίες πτώχευσης καθώς και τη διαχείριση των NPLs που είναι τώρα υπό τον έλεγχο των εταιρειών διαχείρισης (servicers)».

Η κερδοφορία των τραπεζών και οι κεφαλαιακοί δείκτες τους έχουν επίσης βελτιωθεί, αν και οι τελευταίοι παραμένουν χαμηλότεροι από το μέσο επίπεδο των χωρών του ΟΟΣΑ. «Ωστόσο, η μακροχρόνια κερδοφορία και κεφαλαιακή επάρκεια παραμένουν πηγές ανησυχίας», σύμφωνα με την έκθεση, η οποία υπογραμμίζει πως η ποιότητα των εποπτικών κεφαλαίων των τραπεζών παραμένει χαμηλή, αποδυναμώνοντας τη δυνατότητά τους να απορροφούν ζημιές καθώς τον Ιούνιο του 2024 το 41% των κεφαλαίων αυτών αφορούσαν αναβαλλόμενες φορολογικές πιστώσεις.

Για το δημόσιο χρέος, ο ΟΟΣΑ αναμένει ότι θα μειώνεται ως ποσοστό του ΑΕΠ και το βασικό του σενάριο προβλέπει ότι θα υποχωρήσει στο 90% το 2060 ή στο 75%, αν η ανάπτυξη είναι ισχυρότερη, για παράδειγμα αν υλοποιηθούν πλήρως οι μεταρρυθμίσεις του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.

Παρά τις μειώσεις στη φορολογία τα τελευταία χρόνια, «η φορολογική επιβάρυνση της εργασίας παραμένει υψηλή, κυρίως όσον αφορά τις ασφαλιστικές εισφορές», σημειώνει η έκθεση, προσθέτοντας ότι μία περαιτέρω μείωσή της θα μπορούσε να αυξήσει την απασχόληση, μειώνοντας παράλληλα τα κίνητρα για αυτοαπασχόληση.

Προτείνει τη μείωση του αφορολόγητου των 10.000 ευρώ, το οποίο, όπως αναφέρει, αντιστοιχεί στο 61% των μέσων ετήσιων μισθολογικών αποδοχών και απαλλάσσει από τον φόρο εισοδήματος τα μισά ελληνικά νοικοκυριά. «Αυτή η στενή βάση είναι ένας από τους λόγους που η Ελλάδα έχει λιγότερα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων σε σχέση με άλλες χώρας, αν και έχει υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές πάνω από το αφορολόγητο».

Για τον ΦΠΑ, ο ΟΟΣΑ αναφέρει ότι υπάρχει σημαντικό περιθώριο βελτίωσης καθώς το «κενό συμμόρφωσης» (δηλαδή η απώλεια εσόδων) έχει μειωθεί αλλά παραμένει από τα υψηλότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. «Το βελτιωμένο αλλά ακόμη χαμηλό επίπεδο συμμόρφωσης συνεχίζει να περιορίζει τα έσοδα παρά τους υψηλούς συντελεστές». Ειδικότερα, προτείνει τη σταδιακή κατάργηση εξαιρέσεων από τον τυπικό συντελεστή του ΦΠΑ στις περιπτώσεις που δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι μειώνουν την εισοδηματική ανισότητα, αναφέροντας για παράδειγμα τους χαμηλότερους συντελεστές που ισχύουν για τον τουρισμό.

Ο ΟΟΣΑ προτείνει τη μείωση της φορολογίας για τους χαμηλόμισθους με τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, παράλληλα με τη μείωση του αφορολόγητου.

Προτείνει, επίσης, αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στα τσιγάρα και την επιβολή ΕΦΚ σε τρόφιμα πλούσια σε λίπη, ζάχαρη και αλάτι,, τα οποία είναι επιβλαβή για την υγεία.

Μεταξύ άλλων προτάσεων που κάνει ο Οργανισμός περιλαμβάνονται:

• Η μεταρρύθμιση των επιδομάτων ανεργίας, ώστε να συνδέονται αυτά με τις αποδοχές στο παρελθόν και να αυξηθεί η διάρκειά τους με βάση το ιστορικό καταβολής εισφορών, βελτιώνοντας παράλληλα τα κίνητρα για εργασίας
• Ενοποίηση των διαφόρων προγραμμάτων στήριξης για νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα και απλοποίηση των όρων επιλεξιμότητας
• Η χρηματοδότηση νέων επιδοτήσεων για ηλεκτρικά οχήματα με την αύξηση του ΕΦΚ στo ντίζελ
• Η γρήγορη υλοποίηση του one stop shop για επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η αναθεώρηση των διαδικασιών για περιβαλλοντικές άδειες.

Πηγή