Γιατί καταρρέουν οι τιμές του ελαιόλαδου

Το τελευταίο διάστημα καταγράφεται μία απότομη πτώση στις τιμές παραγωγού ελαιολάδου σε όλα τα εμπορικά κέντρα από τη Μεσόγειο και την Πορτογαλία μέχρι την Τουρκία.

Θέληση όλων είναι η επάνοδος σε συνθήκες μιας νέας ισορροπίας της αλυσίδας αξίας από τον παραγωγό έως τον καταναλωτή. Καθήκον όλων είναι η δραστηριοποίηση, η θεσμική συνεργασία, με επίκεντρο την ανάκαμψη της κατανάλωσης ελαιόλαδου και την οχύρωση απέναντι στα ακραία κλιματικά φαινόμενα.

Οι εξελίξεις στην αγορά ελαιόλαδου, γεγονότα και αριθμοί

Αν και πρωτοφανής, ωστόσο η κατάρρευση των τιμών του ελαιόλαδου δεν είναι ανεξήγητη. Οι ακραίες κλιματικές συνθήκες (ξηρασίες και καύσωνες), που έπληξαν τα δύο προηγούμενα χρόνια την Ισπανία, τη μεγαλύτερη ελαιοπαραγωγό χώρα παγκοσμίως, είχαν σαν αποτέλεσμα να λείψουν από την παγκόσμια προσφορά περί τους 1,5 εκατ. τόνους, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Επιστημονική Εταιρεία Εγκυκλοπαιδιστών Ελαιοκομίας.

Συνεπώς, αυτές οι ελλείψεις οδήγησαν σε εκρηκτική άνοδο των τιμών και με τη σειρά της σε μία πτώση της κατανάλωσης κατά 30 – 40%. Με τη νέα εμπορική περίοδο 2024/25 η Ισπανία οδηγεί την παγκόσμια παραγωγή στα παλιά ιστορικά φυσιολογικά επίπεδα με αποτέλεσμα και την αναπροσαρμογή των τιμών που βλέπουμε τις τελευταίες ημέρες.

Οι τωρινές εξελίξεις είχαν αναφερθεί από την 4Ε από τις 28 Μαΐου με σχετικό Δελτίο Τύπου στο οποίο είχαν προβλεφθεί η ισπανική παραγωγή στους 1,4 εκατ. τόνους, η παγκόσμια στους 3,2 εκατ. τόνους και η πτώση των τιμών στα 5 – 5,5 ευρώ/κιλό. Το μόνο που έπεσαν έξω εκείνες οι προβλέψεις ήταν ο παράγων χρόνος, καθώς είχαν τοποθετηθεί για τον Ιανουάριο 2025, ήρθαν όμως δύο μήνες νωρίτερα. Επίσης είχε διατυπωθεί η συμβουλή προς τους παραγωγούς «πούλα και μετάνιωνε» σε μια εποχή που οι τιμές  βρισκόντουσαν στα επίπεδα των 8 – 9 ευρώ/κιλό με σταθερό αγοραστικό ενδιαφέρον.

Με κάθε επιφύλαξη γιατί κάθε ώρα οι τιμές αναπροσαρμόζονται διαπιστώνουμε για τις συνήθεις ποιότητες των έξτρα τιμές περί τα 5 – 5,40 ευρώ/κιλό σε όλα τα εμπορικά κέντρα (Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα), η Τυνησία μεταξύ 4,80 – 5,20 ευρώ/κιλό, η Τουρκία 4,25 ευρώ/κιλό τα β΄ έξτρα και η Ιταλία ξεκινώντας από το 9,20 ήδη βρίσκεται στο 7,8 ευρώ/κιλό με άγνωστο πάντα το αύριο αναμένοντας τις αγορές να βρουν το νέο επίπεδο ισορροπίας μεταξύ ελαιοπαραγωγού, βιομηχανίας και καταναλωτή. 

Ο πρόεδρος της 4Ε Βασίλης Ζαμπούνης αναφέρει σε δήλωσή του: «Είναι περισσότερο αναγκαίο και επείγον από ποτέ, η Πολιτεία σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να αναλάβουν δραστηριότητες τόνωσης της κατανάλωσης ελαιολάδου στην εσωτερική αγορά αλλά και των εξαγωγών. Μόνον η επάνοδος της ζήτησης στα προ της κρίσης φυσιολογικά επίπεδα μπορεί να δώσει ώθηση να ανακάμψουν οι τιμές παραγωγού. Το ελαιόλαδο πρέπει να ξαναβρεί την ανταγωνιστικότητά του απέναντι στα πολύ φτηνότερα σπορέλαια και το ελληνικό ελαιόλαδο να αυξήσει τα μερίδιά του στις διεθνείς αγορές. Επίσης η Πολιτεία θα πρέπει να εξαντλήσει κάθε δυνατότητα ενίσχυσης των ελαιοπαραγωγών μέσω της επανεξέτασης του κανονισμού λειτουργίας των Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ) ώστε να αποζημιώνονται οι  ελαιοπαραγωγοί που πλήττονται από τα ακραία φαινόμενα ανομβρίας και ξηρασίας. Παράλληλα, και επειδή κανείς δεν εγγυάται την γρήγορη επάνοδο σε φυσιολογικές κλιματολογικές συνθήκες θα πρέπει να ξεκινήσουν επενδύσεις σε τοπικά έργα για την εξοικονόμηση και καλή αξιοποίηση του νερού. Αυτές οι συνθήκες πρωτοφανούς κρίσης καθιστούν περισσότερο από ποτέ αναγκαία την ύπαρξη του Εθνικού Συμβουλίου Ελαιοκομίας».

Πηγή