Δασμοί «γροθιά» στην Κίνα από την ΕΕ: Με αντίποινα απειλεί το Πεκίνο - Όλο το παρασκήνιο

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκάλεσε σοκ την Τετάρτη (13/6) στην Κίνα, επιβάλλοντας δασμούς έως και 38,1% στις εισαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων από τις 4 Ιουλίου - ένα επίπεδο πολύ υψηλότερο από το αναμενόμενο - προκαλώντας ενδεχομένως έναν εμπορικό πόλεμο σε μια περίοδο μεγάλης πολιτικής αβεβαιότητας στην Ευρώπη.

Οι προσωρινοί δασμοί, οι οποίοι έρχονται μετά από μια πολύμηνη έρευναπροσωρινοί δασμοί, οι οποίοι έρχονται μετά από μια πολύμηνη έρευναπροσωρινοί δασμοί, οι οποίοι έρχονται μετά από μια πολύμηνη έρευνα σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις της Κίνας προς τους κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων της, προκάλεσαν την άμεση καταδίκη του Πεκίνου, το οποίο έχει ήδη απειλήσει με αντίποινα κατά των Ευρωπαίων αγροτών και κατασκευαστών αεροσκαφών και έχει ξεκινήσει έρευνα αντιντάμπινγκ με στόχο τη γαλλική βιομηχανία οινοπνευματωδών ποτών.

«Όταν οι εταίροι μας παραβιάζουν τους κανόνες, θα διεκδικούμε τα δικαιώματά μας», δήλωσε ο επικεφαλής του εμπορικού τμήματος της ΕΕ Βάλντις Ντομπρόβσκις σε γραπτή δήλωση που κοινοποιήθηκε σε δημοσιογράφους.

Ένας ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε ότι τα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα «επιδοτούνται από το ορυχείο μέχρι το λιμάνι της ΕΕ», επειδή το Πεκίνο έχει διοχετεύσει χρήματα στην εξόρυξη λιθίου, τη διύλιση μετάλλων, τη χαλυβουργία, την παραγωγή μπαταριών και αυτοκινήτων και τη μεταφορά τους στο Ρότερνταμ ή το Αμβούργο.

«Κυνήγι μαγισσών» βλέπει το Πεκίνο

Σε μια πρώτη απάντηση, το κινεζικό Εμπορικό Επιμελητήριο στην ΕΕ εξέφρασε το «σοκ, τη μεγάλη απογοήτευση και τη βαθιά δυσαρέσκειά του για αυτό το προστατευτικό μέτρο της [Ευρωπαϊκής Επιτροπής]
και κατήγγειλε την έρευνα κατά των επιδοτήσεων ως «κυνήγι μαγισσών».

Πρόσθεσε ότι οι δασμοί θα αποτελέσουν «σοβαρό εμπόδιο στην αγορά».

Αλλά το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου, σε ανακοίνωσή του, απέφυγε τα άμεσα αντίποινα. Υποσχέθηκε μόνο ότι «θα λάβει αποφασιστικά όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη διασφάλιση των νόμιμων δικαιωμάτων των κινεζικών επιχειρήσεων».

Στοίχημα υψηλού κινδύνου οι δασμοί

Ερχόμενοι μόλις λίγες ημέρες μετά τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι δασμοί αντιπροσωπεύουν ένα στοίχημα υψηλού κινδύνου από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν - η οποία επιδιώκει μια δεύτερη θητεία στο τιμόνι του εκτελεστικού οργάνου της ΕΕ. Για να παραμείνει, θα χρειαστεί την υποστήριξη του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος επιθυμεί υψηλότερους δασμούς, και του Γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς, ο οποίος δεν το επιθυμεί. Και οι δύο ηγέτες υπέστησαν βαριές ήττες την περασμένη Κυριακή, με τον Μακρόν να προκηρύσσει επικίνδυνες γενικές εκλογές.

Με μια τελευταία προσπάθεια της Γερμανίας να διατηρήσει τους δασμούς όσο το δυνατόν χαμηλότερα, να αποτυγχάνει, το Βερολίνο φαίνεται να έχει χάσει προς το παρόν την πάλη με το Παρίσι. Η Γαλλία, της οποίας οι παραγωγοί αυτοκινήτων δεν είναι τόσο εκτεθειμένοι στην Κίνα, πίεσε για υψηλά μέτρα και ήταν πίσω από το να πείσει την Επιτροπή να ξεκινήσει την έρευνα το περασμένο φθινόπωρο.

«Δεν ήταν προφανές ότι η πρόεδρος της Κομισιόν, η οποία τώρα προσπαθεί να ανανεώσει τη θέση της, όπου χρειάζεται την υποστήριξη της Γερμανίδας καγκελαρίου, [θα] πήγαινε ουσιαστικά ενάντια σε κάτι όπου βγήκε λέγοντας ότι αυτό δεν είναι προς το γερμανικό συμφέρον», δήλωσε ο Niclas Poitiers, οικονομολόγος στο think tank Bruegel στις Βρυξέλλες.

«Αυτό είναι σύμφωνο με τις πολιτικές της από πριν, και ότι ουσιαστικά δεν έσκυβε το κεφάλι και δεν προσπαθούσε να κάνει αυτό κάποιο είδος περίεργου συμβιβασμού. Νομίζω ότι αυτό είναι πολύ καλό».

Διαβάθμιση προς τα πάνω

Τα μοντέλα που κατασκευάζονται από την BYD αντιμετωπίζουν μία προσαύξηση 17,4%, με την Geely να βλέπει 20% και την SAIC το υψηλότερο 38,1%. Όλοι αυτοί οι παραγωγοί επιθεωρήθηκαν από την Επιτροπή νωρίτερα φέτος, αν και δεν παρείχαν τόσες πληροφορίες όσες ήλπιζαν οι Βρυξέλλες να πάρουν.Η ΕΕ επιβάλλει ήδη δασμό 10 τοις εκατό σε κάθε όχημα ξένης κατασκευής, έναντι 15 τοις εκατό της Κίνας.Οι δασμοί που ανακοινώθηκαν την Τετάρτη θα προστεθούν σε αυτό, πράγμα που σημαίνει ότι στο υψηλότερο επίπεδο θα προσεγγίσουν το 50 τοις εκατό.

Οι παραγωγοί που δεν έλαβαν επισκέψεις και δεν παρείχαν πληροφορίες θα αντιμετωπίσουν τον υψηλότερο δασμό ύψους 38,1%. Αυτοί που συνεργάστηκαν θα επιβαρυνθούν με 21 τοις εκατό. Η Tesla, η οποία δεν επιθεωρήθηκε, θα έχει ακόμη την ευκαιρία να παράσχει στοιχεία και στη συνέχεια θα της επιβληθεί ο δικός της, χαμηλότερος, δασμός.

«Η Tesla θεωρήθηκε μη αντιπροσωπευτική και ως εκ τούτου δεν συμπεριλήφθηκε στο δείγμα», δήλωσε ο ανώτερος αξιωματούχος της Επιτροπής. Επιβεβαίωσαν ότι η Tesla ήταν ο μόνος παραγωγός που υπέβαλε αίτηση για ξεχωριστή μεταχείριση.

Στους παραγωγούς περιλαμβάνονται οι κοινοπραξίες που έχουν συστήσει η Audi, η BMW και η Toyota με Κινέζους εταίρους.

Οι δασμοί, δήλωσε ο Ντομπρόβσκις, βασίζονται «σε σαφή στοιχεία της εκτεταμένης έρευνάς μας και σε πλήρη σεβασμό των κανόνων του ΠΟΕ. Θα συνεργαστούμε τώρα με τις κινεζικές αρχές και όλα τα μέρη με σκοπό την ολοκλήρωση αυτής της έρευνας».

Πρόσθεσε ότι ο στόχος δεν είναι να αποκλειστεί πλήρως η εισαγωγή ηλεκτρικών οχημάτων από την Κίνα:«Στόχος μας είναι να αποκαταστήσουμε τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού και να διασφαλίσουμε ότι η ευρωπαϊκή αγορά θα παραμείνει ανοικτή στους παραγωγούς ηλεκτρικών οχημάτων από την Κίνα, υπό την προϋπόθεση ότι θα τηρούν τους παγκοσμίως συμφωνημένους εμπορικούς κανόνες».

Η ΕΕ θέλει να ακυρώσει το αθέμιτο πλεονέκτημα που απολαμβάνουν οι κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες χάρη στις γενναιόδωρες κρατικές επιδοτήσεις, οι οποίες ήταν ο λόγος ακριβώς για τον οποίο η φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε την έρευνα στην καθοριστική ετήσια ομιλία της τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Αν και ακούγεται σαν κλιμάκωση ενός εμπορικού πολέμου που κυοφορείται εδώ και μήνες, η εμπειρογνώμονας οικονομικής πολιτικής Simone Tagliapietra, επίσης στο Bruegel, υποστήριξε ότι η έρευνα παραμένει εντός των ορίων του νόμου.

Η κλήση για επιβολή δασμών «δεν σηματοδοτεί απομάκρυνση από το καθιερωμένο μοντέλο οικονομικής αποτελεσματικότητας, συγκριτικού πλεονεκτήματος και ανοικτού εμπορίου του μπλοκ», είπε. «Πρόκειται πραγματικά για την εξίσωση των όρων ανταγωνισμού».

Το ερώτημα είναι πόσο θα επηρεάσουν τις πωλήσεις, δήλωσε ο Jürgen Matthes, οικονομολόγος στο ινστιτούτο οικονομικών ερευνών IW με έδρα την Κολωνία. Πρόσθεσε: «Τα οχήματα στην Κίνα είναι μερικές φορές μόνο λίγο περισσότερο από το μισό ακριβότερα από ό,τι εδώ, λόγω του πολέμου τιμών εκεί».

Παρά το γεγονός ότι η ΕΕ είπε στις τελωνειακές υπηρεσίες να καταγράψουν τις εισαγωγές όλων των κινεζικών ηλεκτρικών οχημάτων, ώστε να καταστεί δυνατή η είσπραξη των δασμών αναδρομικά από τον Μάρτιο, η απόφαση αυτή θα ληφθεί μόλις τον Νοέμβριο. Προς το παρόν, οι δασμοί θα αρχίσουν να εφαρμόζονται την επομένη της επίσημης απελευθέρωσης των προσωρινών δασμών από το μπλοκ στις 4 Ιουλίου.

Γερμανική ασυμφωνία

Οι αντιδράσεις στη Γερμανία για την είδηση ήταν πολύ ανάμεικτες, αντανακλώντας τον στρατηγικό ρόλο που διαδραματίζει η αυτοκινητοβιομηχανία στη μεγαλύτερη εξαγωγική χώρα της ΕΕ.

Ο Μάνφρεντ Βέμπερ, ηγέτης του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο οποίο ανήκει η φον ντερ Λάιεν, παρείχε ισχυρή κάλυψη στην επικεφαλής της Επιτροπής. «Είναι καιρός να βάλουμε τέλος στις αθέμιτες πρακτικές της Κίνας», ανέφερε σε ανάρτησή του στο X.

Ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ χαιρέτισε επίσης με επιφύλαξη το αποτέλεσμα της έρευνας, λέγοντας στους δημοσιογράφους στο Βερολίνο ότι αποτελεί ευκαιρία για την Κίνα να αντιμετωπίσει τα κρίσιμα ευρήματα της Επιτροπής σε απευθείας διαπραγματεύσεις που θα μπορούσαν να αποτρέψουν τη δημιουργία ενός εμπορικού σπιράλ.

Ωστόσο, οι αυτοκινητοβιομηχανίες εξέφρασαν την ανησυχία τους για τους δασμούς.

«Το δίκαιο και, πάνω απ' όλα, ελεύθερο παγκόσμιο εμπόριο είναι πολύ σημαντικό, κινεί την καινοτομία και την ανάπτυξη. Αυτό που δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ως εξαγωγικό έθνος είναι η αύξηση των εμπορικών φραγμών», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Mercedes-Benz, Ola Källenius, σε δήλωσή του. «Πρέπει να εργαστούμε για τη μείωση των εμπορικών φραγμών».

Η ACEA, μια βιομηχανική ένωση που εκπροσωπεί τις ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες, δήλωσε ότι έχει σταθερά επιβεβαιώσει ότι το ελεύθερο και δίκαιο εμπόριο είναι απαραίτητο για τη δημιουργία μιας παγκοσμίως ανταγωνιστικής ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας.

Το ελεύθερο και δίκαιο εμπόριο σημαίνει την εξασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για όλους τους ανταγωνιστές, αλλά είναι μόνο ένα σημαντικό μέρος του παζλ της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας. «Αυτό που χρειάζεται πάνω απ' όλα ο ευρωπαϊκός τομέας της αυτοκινητοβιομηχανίας για να είναι ανταγωνιστικός σε παγκόσμιο επίπεδο είναι μια ισχυρή βιομηχανική στρατηγική για την ηλεκτροκίνηση», ανέφερε σε δήλωσή της η Sigrid de Vries, γενική διευθύντρια του λόμπι.

Είναι εντυπωσιακό ότι το κόμμα CDU της φον ντερ Λάιεν στη Γερμανία επέκρινε επίσης τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο Thorsten Frei, κοινοβουλευτικός γραμματέας της ομάδας στην Μπούντεσταγκ, δήλωσε: «Η Γερμανία επωφελείται από το ελεύθερο εμπόριο περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην ΕΕ». Γι' αυτό και είναι «ιδιαίτερα επικριτική απέναντι στους δασμούς», καθώς δεν είναι «προς το συμφέρον της Γερμανίας».

Η αντίδραση από το Παρίσι ήταν πιο χαμηλών τόνων.

«Η Γαλλία μελετά την πρόταση της Επιτροπής, η οποία περιλαμβάνει μια πολύ λεπτομερή νομική και οικονομική ανάλυση», δήλωσε ένας Γάλλος αξιωματούχος, ο οποίος παρέμεινε ανώνυμος για να μιλήσει με ειλικρίνεια. «Η Επιτροπή θα ζητήσει τη γνώμη των κρατών μελών».

Οι προσωρινοί δασμοί αναμένεται να επιβεβαιωθούν με ψηφοφορία από τα κράτη μέλη της ΕΕ σε λίγους μήνες. Θα απαιτηθεί ειδική πλειοψηφία για την ανατροπή τους - και από σήμερα είναι απίθανο ότι η Γερμανία θα μπορέσει να συγκεντρώσει επαρκή υποστήριξη για να το πράξει.